Ülkemizde ya
şlı nüfusun oranı giderek artmaktadır. 2023 yılında nüfusumuzun %10.3'ü 65 yaş ve üzeri olan yaşlılardan oluşmuştur. Ana senaryoya göre yaşlı nüfus oranının 2050 yılında %23,1, 2075 yılında %31,7 ve 2100 yılında ise %33,6 seviyesine ulaşması beklenmektedir. (TUİK; Nüfus Projeksiyonları, 2023-2100)
Bir toplumda yaşlı nüfus oranının artması bir gelişmişlik göstergesidir. Ülkelerin altyapı, eğitim, sağlıklı içme ve kullanma suyu, beslenme, bağışıklama, barınma, ulaşım, iletişim gibi alanlarda insanlarına sunduğu yaygın ve ulaşılabilir hizmetlerinin neticesidir bu. Bu nedenle gelişmiş ülkeler dedğimiz ülkelerde yaşlı nüfus oranı daha yüksektir. 2023 yılında Yaşlı nüfus dünya ortalaması %10,0 iken, Monako'da %35,8, Japonya'da %30,1, İtalya'da %24,5 olmuştur. Dünyada yaşlı nüfyus artışının başka nedenleri de vardır. Bu nedenlerden başta gelenlerden biri de doğurganlık oranlarındaki azalmadır.
Toplum yaşlanması bir başarı olsada bir takım güçlükleri de beraberinde getirmektedir. Yaşlanma ile birlikte kişilerde görülen fonksiyon azalmaları ve hastalıklar, tanı ve tedavi, bakım ve rehabilitasyon ihtiyacınıda beraberinde getirmektedir. Ülkemizde ortalama yaşam süresi 78 yıl,
Sağlıklı yaşam beklentisi ise 58,3 yıldır. Bu durum 58 yıldan sonra kalan ömrün sağlık arayışları, tedaviler ile geçeceği şeklinde yorumlanmakta ve sağlıksız olarak geçeceği beklenen bu yıllar
aktif ve sağlıklı yaşlanma açığı/farkı olarak değerlendirilmektedir (TİHEK; Türkiye Yaşlı Hakları Raporu, 2023). Kişilerin, kurumların, ülkelerin misyonu; sağlıklı yaşam beklentisini artırmak, daha ileri yaşlara taşımak, bu yönde hedefler belirlemek, politika ve eylemler oluşturmaktır.
Bu bağlamda Yaşlı Sağlığı ve Bakımı Uygulama ve Araştırma Merkezimiz ülkemizin
Sağlıklı Yaşlanma Eylem Planlarında belirttiği politika ve eylemlere uygun olarak, 2021 yılından bu yana
Aktf ve Sağlıklı Yaş Alma Programı(SAYAP) geliştirip, uygulamaktadır. Bu programlar ile yaşlı bireylerin sağlıklı yaş alma davranışlarını yaşantı yoluyla geliştirmesine katkı sunmayı amaçlıyoruz. Ayrıca yaşlı ayrımcılığının önlenmesi, yaşlıyı toplum içinde daha görünür kılarak toplumda yaşlı hakları konusunda farkındalık geliştirilmesi, kente yaşlının yaşamını kolaylaştıracak şekilde
Yaşlı Dostu düzenlemelerin geliştirilmesinde öncülük etmeyi hedefliyoruz. Prgramdaki faaliyetlerle yaşlıların fiziksel aktivitelerini artırılmayı, sağlıklı yaşam biçimi davranışları geliştirmesini, topluma aktif katılımının sağlanmasını, yeni arkadaşlar ve dostluklar geliştirerek yalnızlığın azaltılmasını, sosyal destek sistemleriinin güçlendirilmesini, kuşaklar arası etkileşimin artırılmasını, yeni beceriler kazandırılmasını, digital yeteneklerinin geliştirilmesini, hayat boyu öğrenme isteklerine imkan sağlamak istiyoruz.
Süresi 1 yıl olan SAYAP programına Sağlıklı Yaşlanmayı bir ihtiyaç ve yaşam biçimi olarak gören, Fethiye İlçesinde yaşayan 60 yaş üzeri herkesi bekliyoruz.
Dr. Cemil YAVUZ
Merkez Müdürü